قهوه ویتنام
قهوه ویتنام
قهوه ویتنام:
ویتنام با تامین ۱۷٪ از قهوه‌ی کل دنیا، بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی قهوه‌ی روبوستا در دنیاست. نیمی از قهوه‌ی روبوستای دنیا در این کشور تولید می‌شود. قهوه‌ی تولیدی ویتنام به ۵۰ کشور دنیا صادر می‌شود که اصلی‌ترین خریدار آن آمریکاست. با این‌حال این کشور در سراسر دنیا به تولید انبوه قهوه‌ی کم‌کیفیت معروف است.
ویتنام کشوری است در آسیای جنوب شرقی، با نقشه‌ای S شکل که از شمال با چین همسایه است و از غرب، به لائوس و کامبوج منتهی می‌شود و سواحل شرقی و جنوب‌اش به دریای چین و اقیانوس آرام می‌رسند. این کشور با تپه‌های کم ارتفاع سبز و کوه‌های پوشیده از جنگل‌های انبوه، دارای بخش‌های پست حاره‌ای است که حدود ۲۰٪ مساحت این کشور را تشکیل می‌دهند. چرخ‌های اصلی گرداننده‌ی اقتصاد ویتنام، کشاورزی، جنگل‌داری و ماهیگیری است. از اصلی‌ترین تولیدات کشاورزی ویتنام می‌توان به برنج، قهوه، چای، نیشکر، سیب‌زمینی شیرین و انواع دانه‌های خوراکی اشاره کرد.
ویتنام یکی از تولید‌کننده‌های بزرگ قهوه در دنیا به‌شمار می‌رود و این جایگاه بیشتر به حجم تولید قهوه در این کشور برمی‌گردد تا کیفیت قهوه‌ی تولیدی. دانه‌های تلخ روبوستای ویتنامی در دنیا کمتر به لحاظ کیفیت مورد‌تمجید قرار گرفته‌اند و این کشور بیشتر به تولید انبوه قهوه‌ی کم‌کیفیت معروف است. بخش قابل‌توجهی از این محصول در قالب دانه‌ی خام صادر می‌شود.
افزایش ده‌برابری تولید قهوه:
ویتنام در صنعت قهوه یک شبه از تولید‌کننده‌ای خرده‌پا به یکی از اصلی‌ترین بازیگران صحنه تبدیل شد و برای مدت‌ها پس از برزیل، جایگاه دوم تولید قهوه در دنیا را به خود اختصاص داد. داستان ویتنام نمونه‌ی خوبی است از این که چگونه صنعت، قیمت و تولیدکنندگان قهوه تحت‌تأثیر جهانی شدن و تصمیم‌هایی قرار می‌گیرند که به‌دست قدرت‌های بزرگ اقتصادی گرفته می‌شود.
از ابتدای دهه‌ی ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۰ بیش از یک میلیون جریب درخت روبوستا در ویتنام کاشته شد و تولید سالانه‌ی این محصول را از ۸۴ هزار تن در سال ۱۹۹۱ به ۹۵۰ هزار تن در سال ۲۰۰۲ رساند. برای کاشت این درختان، وسعت قابل‌توجهی از جنگل‌های استوایی پرباران این کشور، با کمک‌های تکنولوژی آلمان از بین رفت که این اتفاق در آن زمان مخالفات‌هایی را نیز برانگیخت. این افزایش تولید بیش از ده برابری، در سال ۲۰۰۱ ویتنام را پس از برزیل و پیش از کلمبیا در جایگاه دوم تولید قهوه‌ی دنیا نشاند و کشوری که در سال ۱۹۹۴ حدود ۶۰٪ از مردمانش زیر خط فقر زندگی می‌کردند، حالا این میزان را به کمتر از ۱۰٪ رسانده است.
کشت قهوه در ویتنام:
کشت قهوه در ویتنام قریب به ۱۵۰ سال قدمت دارد و نخستین درختان قهوه به دست فرانسوی‌ها در این کشور کاشته شده‌اند. وقتی که در سال ۱۹۷۵ صلح به این سرزمین برگشت، دولت کمونیستی هانوی گسترش صنعت قهوه را جزو اولویت‌ها قرارداد اما مانند هر محصول کشاورزی دیگری که از زیر دست این دولت کمونیستی رد شده بود، نتیجه به هیچ عنوان راضی‌کننده نبود. در واقع ایراد از خط مشی‌های اقتصادی ویتنام بود که برای تدوینش، شوروی را الگوی خود قرار داده بود. این دولت حتی در نحوه‌ی کاشت و محل کاشت درختان نیز نظرات خود را به کشاورزان تحمیل می‌کرد. سرانجام در سال ۱۹۸۹، قوانین جدیدی وضع شد که دخالت دولت را کم می‌کرد و به کشاورزان اجازه می‌داد سود حاصل از کشت‌و‌کار خود را برای خود نگه دارند.
مناطق قهوه‌خیز ویتنام:
خاک آتشفشانی و حاصلخیز ویتنام برای کشت قهوه بسیار مساعد است و حدود ۴۵٪ از قهوه‌ی تولیدی این کشور در ایالت “داک لاک” تولید و برداشت می‌شود. دو ایالت “لام دونگ” و “جیا لای” نیز روی هم ۴۰٪ از قهوه‌ی این کشور را تولید می‌کنند.
در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی، ۹۸٪ قهوه‌ی تولیدی در ویتنام روبوستا بود. اما در سال‌های اخیر این کشور در تلاش است تا تولید قهوه‌ی عربیکای خود را افزایش بدهد. بیشتر مزارع قهوه‌ی عربیکا در بخش‌های شمالی ویتنام قرار گرفته‌اند.
ویتنام از جمله کشورهایی است که کمترین هزینه‌ی تولید قهوه را دارد. بخش اعظم این تولید به دست کشاورزانی انجام می‌شود که حجم تولید اندک و مزارع کوچکی در حد یکی دو جریب دارند. در فصل برداشت، در جاده‌ها تراکتورهای پرشماری را می‌توان دید که تا ارتفاع زیاد کیسه‌های قهوه بار زده‌اند. دانه‌های قهوه را در حاشیه‌ی جاده‌های روستایی یا جلوی کلبه‌ها برای فرآوری به روش خشک یا طبیعی در آفتاب پهن می‌کنند.
برداشت قهوه در ویتنام:
در گذشته ویتنامی‌ها قهوه را دو تا سه بار در سال برداشت می‌کردند اما زمانی که قیمت قهوه پایین باشد، این میزان از برداشت به صرفه نیست. به همین دلیل در سال‌های اخیر، تنها یک بار برداشت می‌کنند تا در هزینه‌های کوددهی و آبیاری صرفه‌جویی کرده باشند. درختان قهوه در ویتنام معمولاً در ماه‌های ژانویه و فوریه شکوفه می‌کنند؛ یعنی درست پس از فصل برداشت قهوه و یک دوره‌ی آبیاری پرفشار مزارع. این آبیاری برای جبران خسارتی است که در فصل برداشت به سلامت درختان وارد می‌شود.
